Justitiehuizen staan in voor het opvolgen en begeleiden van daders en verdachten die voorwaarden hebben gekregen; het opvolgen, informeren en ondersteunen van slachtoffers tijdens de gerechtelijke procedure. De justitiehuizen informeren en adviseren ook de familierechtbank bij (echt)scheidingsconflicten. De strafrechter kan ook advies vragen aan het justitiehuis over de meest passende straf of de haalbaarheid van een straf.

Het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht (VCET) staat in voor de aansluiting en opvolging van enkelbanden. Het VCET heeft in 2023 een opmerkelijke stijging van 31 procent tegenover het jaar ervoor genoteerd in het aantal aangesloten enkelbanden. Meer en meer wordt elektronisch toezicht ingezet om overbevolking in de gevangenissen te bestrijden, en re-integratie in de maatschappij na de straf beter te faciliteren. 

De afdeling Gendergerelateerd Geweld zet zich in voor zowel slachtoffers als plegers van geweld, misbruik, grensoverschrijdend gedrag, verwaarlozing,… Ze zet zich in voor het zoeken naar oplossingen voor gezinsgeweld, maar ook voor geweld buiten het gezin, bij kinderen en volwassenen, en bij feiten van het heden of verleden. De afdeling bestaat uit drie onderdelen: de Veilige Huizen (de vroegere Family Justice Centers), de Commissie Erkenning & Bemiddeling, en het Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag. 

In 2023 zijn er vijf Veilige Huizen bijgekomen, verspreid over heel Vlaanderen. In de negen Veilige Huizen komen politie, parket, hulpverlening, en lokaal bestuur samen om intrafamiliaal geweld te bestrijden en gezinnen te begeleiden. De veiligheid en het welzijn van het gezin, en vooral het kind staan hierin steeds voorop.

De Commissie Erkenning & Bemiddeling zet zich in voor iedereen die meer dan 10 jaar geleden slachtoffer werd van seksueel, fysiek of psychisch geweld, misbruik of verwaarlozing. Waar de feiten ook plaatsvonden; in de privésfeer, een instelling, een vereniging, een organisatie of ander verband: de commissie luistert naar slachtoffers zonder te oordelen of te veroordelen. Misbruik is onomkeerbaar, maar voor erkenning is het nooit te laat. Samen met slachtoffers bekijkt de commissie welke stappen we nog kunnen nemen om het verleden een plaats te geven en om ruimte te maken voor herstel. Naast erkenningsgesprekken ondersteunt de commissie ook bij het tot stand brengen van ontmoeting of dialoog met vermeende plegers of betrokken instanties. Ook voor informatie over juridische mogelijkheden en verwijzing naar aangepaste hulpverlening of lotgenotencontact kunnen mensen bij de commissie terecht. De commissie werkt onafhankelijk en voert haar opdrachten uit in opdracht van de Vlaamse Regering.

Het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag luistert en helpt bij meldingen van grensoverschrijdend gedrag in een context waarvoor de Vlaamse overheid bevoegd is. Je kan als slachtoffer of als bezorgde naaste melding doen, en dit anoniem en vertrouwelijk. Het meldpunt biedt ondersteuning bij en informatie over mogelijke volgende stappen. Als het slachtoffer dat wenst, begeleidt het meldpunt eventuele gesprekken met de dader, en kan ook adviseren en doorverwijzen naar andere hulpverlening. Daarnaast adviseert het meldpunt ook over beleidsvorming rond grensoverschrijdend gedrag. 
Het Meldpunt is opgericht in september 2023; ondanks de recente opstart hebben al meer dan 130 burgers hun weg gevonden naar het meldpunt. In 2024 wordt er een campagne gelanceerd om het Meldpunt meer bekend te maken. Het meldpunt is een onafhankelijke organisatie in samenwerking met het Vlaams Mensenrechteninstituut (VMRI). 

De afdeling Vlaamse Handhaving zorgt voor een doordacht en samenhangend handhavingsbeleid zodat de regelgeving in Vlaanderen maximaal wordt nageleefd. 2023 was hierin een jaar vol mijlpalen met het nieuwe kaderdecreet bestuurlijke handhaving, en de lancering van het Vlaamse Handhavingsplatform.
De arrestendatabank bevat rechtspraak die verband houdt met de handhaving van de regelgeving waarvoor Vlaanderen bevoegd is, en dit van strafrechtelijke, burgerlijke en administratieve rechtscolleges. 

De afdeling Hulp- en Dienstverlening aan Gedetineerden coördineert de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden in de Vlaamse en Brusselse gevangenissen en detentiehuizen. Onze 20 beleidscoördinatoren zorgen ervoor dat gedetineerde personen kunnen re-integreren via aanbod op vlak van onderwijs, tewerkstelling, gezondheidszorg, welzijn, sport, en cultuur. Ze doen dit in niet evidente omstandigheden in de gevangenissen van vandaag. In 2024 zijn er 24 organisatieondersteuners op komst.
De werking kreeg in 2023 een boost met 16 nieuwe acties in het Vlaams Strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en geïnterneerden, waaronder bijkomend aanbod voor daders van seksueel geweld. 

In 2023 verlengden we de samenwerking met Europa WSE en het Europees Sociaal Fonds om vernieuwend aanbod te realiseren. We lichten twee projecten toe:

• In de gevangenis van Oudenaarde brachten we een maatwerkbedrijf binnen om de jobkansen voor mensen in detentie te verhogen. Door werk én begeleiding op de werkvloer samen aan te bieden verkleinen we de afstand tot de arbeidsmarkt na detentie.  
• In de gevangenissen van Antwerpen en Gent krijgen gedetineerden via het OTiS-project ondersteuning bij het vrij gaan van een vrijwilliger (waar mogelijk), een professional (waar nodig) of beiden. In totaal werken er een 20-tal buddy's, een vijftal professionals en lopen er gemiddeld een 25-tal trajecten. 

In 2023 hebben we weer heel wat nieuwe collega’s mogen verwelkomen om de stijging van de werklast op het terrein op te vangen. Het merendeel van de collega’s werkt in de justitiehuizen. Ook de afdeling Gendergerelateerd Geweld kende een sterke stijging door de toevoeging van vijf nieuwe Veilige Huizen en de oprichting van het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend gedrag. 

Het merendeel van het budget van het Agentschap Justitie en Handhaving ging in 2023 naar lonen. Een kleiner deel gaat naar het werkingsbudget en beleidsuitvoerende initiatieven (zoals wetenschappelijke onderzoeken).