Voorwoord
Alternatieve straffen zijn niet meer wat ze geweest zijn
Het tweede jaarverslag van het Agentschap Justitie en Handhaving is een feit. Het is niet zonder trots dat ik u hierbij uitnodig om ze door te nemen. Jaarverslagen boeien in de eerste plaats de liefhebbers van cijfermateriaal. En je kan er niet omheen, cijfers zijn belangrijk. We hebben evenwel ook ons best gedaan om de mensen en verhalen achter de cijfers een plaats te geven in dit werkstuk. Net omdat cijfers maar zoveel kunnen vertellen.
Opmerkelijke cijfers
Enkelbanden
In 2023 heeft het VCET 6767 enkelbanden aangesloten, een stijging van meer dan 30 procent.
Slachtoffers
De diensten Slachtofferonthaal van de justitiehuizen hebben in 2023 11.108 slachtoffers begeleid en ondersteund tijdens de hele gerechtelijke procedure.
Veilig Huis
De 9 Veilige Huizen hebben 3479 gezinnen begeleid om veiligheid en rust terug te brengen bij conflictsituaties.
Personeelsleden
Het Agentschap Justitie en Handhaving heeft ook in 2023 veel nieuwe collega's mogen verwelkomen, en blijft in volle groei.
VCET wil mensen aan het werk zetten
"Het kan best zijn dat u een collega met enkelband hebt"
Het Vlaams Centrum Elektronisch Toezicht (VCET) monitort op een doordeweekse dag ongeveer 1800 mensen met een enkelband. In 2023 heeft het VCET in totaal 6767 enkelbanden aangesloten, een groei van maar liefst 30 procent tegenover het jaar ervoor. Meer dan ooit is de enkelband een instrument om de overbevolking in de gevangenissen tegen te gaan en daders een straf te geven die hun re-integratie in de samenleving bevordert. De meeste mensen met een enkelband kunnen namelijk nog steeds gaan werken of een studie doen binnen een strikt uurrooster. Het VCET stelt alles in het werk om dat te faciliteren.
Vlaanderen Europese top in strijd tegen intrafamiliaal geweld
"Geweld wordt vaak van generatie op generatie doorgegeven"
Eén op de drie Vlamingen krijgt vroeg of laat in zijn leven te maken met familiaal geweld. Dat is schrikbarend veel. Daarom zet ons agentschap hard in op de aanpak van intrafamiliaal geweld. Onze Veilige Huizen gaan al jaren voorop in de strijd. Tot voor kort gingen zij door het leven als Family Justice Centers (FJC). Sonja Cebulski werkt als operationeel coördinator in het Veilig Huis Limburg. Zij vertelt en toont achter de schermen hoe ze dag in dag uit aan de slag gaan in deze dossiers. Maar eerst vertelt Eveline De Wree, strategisch coördinator gendergerelateerd geweld in de Veilige Huizen van Antwerpen, Rivierenland en de Kempen, over de verandering van FJC naar Veilig Huis.
Politici breken een lans voor slachtofferrechten
"Dit is geen kwestie van ideologie"
De studiedag die het agentschap in oktober 2023 organiseerde ter gelegenheid van de 30ste verjaardag van Slachtofferonthaal stond volledig in het teken van – hoe kan het ook anders? – de positie van het slachtoffer binnen justitie. De diensten Slachtofferonthaal in alle Vlaamse justitiehuizen werkten ter voorbereiding hiervan rond één centrale vraag: Welk wetgevend werk is nodig om slachtoffers nog beter van dienst te kunnen zijn? Het resultaat werd de ‘10 geboden voor de wetgever’. Een document dat werd voorgesteld in aanwezigheid van verschillende partijvoorzitters en parlementsleden.
Vlaamse Handhaving en digitale revolutie
“Samenwerken en informatie delen zijn cruciaal"
De termen ‘Justitie’ en ‘Handhaving’ wegen in de naam van ons agentschap even zwaar door. Nochtans kan je het aantal mensen bij ‘Handhaving’ binnen het agentschap op één hand tellen, terwijl ‘Justitie’ meer dan 1100 medewerkers telt. Weinig mensen dus, die evenwel een grote impact hebben in het doen respecteren van de Vlaamse regelgeving. We gingen praten met Hubert Bloemen en Paul Vansant, de bezielers van Handhaving in Vlaanderen.
Buddy's helpen ex-gedetineerden weer op weg
Een onbetaalde job waar je rijker van wordt
OTIS staat voor “Ondersteuning Terugkeer in de Samenleving”. Geef toe, het letterwoord bekt net iets beter. Belangrijker is echter wat het project doet. Vrijwillige buddy’s koppelen aan pas vrijgelaten gedetineerden die opnieuw hun weg in de wereld zoeken. Dat is voor veel ex-gedetineerden niet eenvoudig. Zo’n 50 procent van wie de gevangenis verlaat, heeft nood aan extra aandacht en begeleiding om terug op eigen benen te staan. Die komt van Sathya Lathouwers en 13 andere buddy’s die voor OTIS Antwerpen in de bres springen. We spraken haar samen met Buddy-coach Ilse Ielegems. “Het geeft zoveel voldoening als je iemand ziet slagen en je daar een steentje toe hebt kunnen bijdragen”.